Святы Ружанец  (ўводзіны)

У старажытнасці  быў  цудоўны  звычай  ахвяраваць  асабліва  годным  людзям вянкі, сплеценыя з ружаў. Хрысціяне ўшаноўвалі Хрыста, Маці Божую і святых, складаючы ружавыя вянкі на іхніх алтарах.

Ружанец  (на  лаціне  rosarium  –  ружавы  кветнік)   -   пэўны   спосаб   малітвы,

паслядоўнасць якой адлічваецца, нібы па пялёстках ружы, што  разгортваецца ярусамі па пяць малітваў у кожным. Малітва  гэта  спалучаная  з  роздумам пра падзеі з жыцця Езуса і Панны  Марыі,  што ўтвараюць чатыры часткі Ружанца – радасныя  таямніцы, балесныя  таямніцы,   таямніцы  святла  і  хвалебныя.  Сам спосаб  малітвы   прыйшоў  з хрысціянскага  Усходу,   дзе  з'явіўся  прыкладна ў III ст. Кожная асобная малітва (паклон) адзначалася вузельчыкам на вяроўцы. Праз пяць стагоддзяў ён прыйшоў на Захад, дзе атрымаў лацінскую назву  Pater noster (ад першых словаў малітвы Ойча наш...,  адсюль і  беларускія  «пацеркі»). Сучасная форма Ружанца ўсталявалася ў 1470-х гадах праз дамініканцаў  Алана Рупскага і Якуба Шпрэнгера і была ўпершыню надрукаваная  ў 1481 г.  У 1520 г . яна была асвечаная папам Львом X і названая Ружанцам  Найсвяцейшай  Панны Марыі.

Актуальнасць ружанцовай малітвы для нашага часу падкрэсліў Папа Ян Павел II.  У 2002 г. Святы Айцец вы даў апостальскі ліст  Rosarium  Virginis  Mariae,  y  якім Святы Айцец запрасіў нанова адкрыць Ружанец і дапоўніў яго  новаю часткаю – таямніцамі святла, звязанымі з публічнаю дзейнасцю Хрыста. Ружанец - «вянок ружаў» - нібы з найлепшых кветак сплецены з найдаражэйшых  малітваў: Ойча наш..., якой навучыў нас сам Пан  Езус, і  Вітай,  Марыя...,  якою  віталі Марыю Божы пасланец  Арханёл Габрыэль  і  святая  Альжбета,  маці  Яна  Хрысціцеля. Ружанцам  завецца   таксама  нізка   асаблівым   чынам   змацаваных  пацерак  (драўляных, касцяных, бурштынавых і інш.),  дзе кожнаю пацеркаю адзначаецца  асобная малітва. Звычайна  Ружанец пачынаецца  ўступнымі малітвамі, якія гаворацца  на крыжыку і пяці першых  пацерках.

Перажагнаўшыся  крыжыкам  і  кажучы  У імя  Айца..., гавораць, трымаючы  крыжык, Веру  ў  Бога  Айца...,  затым на першай пацерцы – Ойча наш...,  на трох наступных  - тры Вітай,  Марыя... і на пятай - Хвала Айцу.... Ружанец  складаецца з чатырох  частак, у  кожную з якіх  уваходзяць пяць  таямніцаў.  У  кожнай  таямніцы  на  першай асобнай пацерцы гаворыцца  Ойча наш..,  на  дзесяці  змацаваных   разам  пацерках – дзесяць Вітай,  Марыя..,  і на  наступнай,  асобнай  пацерцы   -  Хвала  Айцу  і Сыну...,  «0 Марыя, без граху першароднага  зачатая, маліся за   нас,   хто  ў Цябе паратунку   шукае!» На гэтай  жа  пацерцы  гаворыцца і  малітва,  якую  прасіла дадаваць  пасля  кожнае зесяткі  Маці  Божая  падчас  свайго аб'яўлення ў Фаціме: «О мой Езу, прабач нам грахі нашыя, захавай нас ад агню пякельнага,  правядзі ўсе душы  на  неба  і  дапамажы  асабліва тым,  каму  найболый  патрэбна   Твая міласэрнасць».  Ha гэтай жа пацерцы гаворыцца таксама і Ойча наш...  наступнай таямніцы. Пацеркі, якімі мы карыстаемся, маюць пяць  дзесяткаў,  падзеленых  між сабою пяццю асобнымі пацеркамі.  Таму, перабраўшы іх адзін раз, мы можам памаліцца толькі адну частку Ружанца. Каб  згаварыць  яго  цалкам,  неабходна  перабраць пацеркі чатыры разы. На пачатку кожнай таямніцы звычайна прыгадваем яе сэнс і разважаем аб жыцці Езуса і Марыі. Разважанне - найважнейшы  момант  Ружанца. Без  яго  Ружанец падобны да цела без душы.  Адгаворваючы  Ружанец без разважанняў,  мы часта ператвараем яго ў паўтарэнне слоў.  Ёсць розныя спосабы разважання таямніцаў Ружанца. Напачатку можна разважаць,  дапамагаючы сабе тэкстамі, пададзенымі ніжэй. Пазней,  глыбей  асягнуўшы  Ружанец,   можна   абапірацца  на  ўласныя  рэфлексіі. Гэты  вянок  малітваў  і  разважанняў  называюць  яшчэ  «малым Евангеллем», «лесвіцаю ў неба».